Wie had kunnen denken, toen we ‘verlies’ als thema voor dit nummer kozen, dat een jaar later de hele wereld geconfronteerd zou worden met verlieservaringen? We kregen tijdens de coronapandemie te maken met verlies van gezondheid, fysiek contact, werk, inkomen, bewegingsvrijheid, vanzelfsprekendheden en soms verlies van dierbaren. Dat betekende afscheid nemen, loslaten, rouwen, betekenis zoeken, resetten en het vinden van een nieuw evenwicht. Uiteindelijk opende het ook deuren naar meer tijd voor de natuur en voor jezelf en naar nieuwe ontwikkelingen en mogelijkheden. Al deze aspecten van verlies komen voorbij in dit nummer. In het hoofdartikel beschrijft Ronald Wolbink wat de Franse filosoof Michel de Montaigne ons kan leren over omgaan met de coronacrisis. Redactielid Paul Kloosterboer zet zo zijn vraagtekens bij de reset na corona: ‘We mogen weer’ lijkt daarbij ‘Wat kan er?’ al snel te overstemmen. Collega-redactielid Kees Faber en ik gingen ieder in gesprek met een uitvaartondernemer. Waar in Groningen het leven gewoon doorging, belandde men in het zuiden in het oog van de corona-orkaan. Beide verhalen laten zien hoe ook dit vak eigen verlieservaringen kent. Dat geldt ook voor Fabers andere bijdrage: mensen begeleiden bij verlieservaringen, confronteert predikanten met eigen verlieservaringen. Het helpt dan om ervaringen te delen.

Niet alle bijdragen in dit nummer zijn gerelateerd aan de coronacrisis. Zo beschrijft Janske van Eersel de resultaten van haar promotieonderzoek naar rouw bij baanverlies, een nog redelijk onontgonnen gebied. Simoon Fransen en Natasha Groot vertellen hoe zij, stapsgewijs vanuit de Theorie U, een groep bestuurders begeleidden bij het loslaten van waarheden en vanzelfsprekendheden, om vervolgens tot creatieve oplossingen te komen. Anke van Helden vertelt over de dood van haar dochtertje en hoe begeleidingskundigen zo’n intensieve verlieservaring kunnen begeleiden. Tijn Ponjee bespreekt ‘Dagboek van de ziel’ van Hendriksen en Tirion-Ietswaart, over de reis langs zeven levensfasen. Jakob van Wielink gaat in op ‘Attachment informed grief therapy’ van Kosminsky en Jordan, die hechtgeschiedenis koppelen aan omgaan met verlieservaringen. Als gerenommeerd deskundige op het gebied van onder andere verlies en rouw blikt Riet Fiddelaers-Jaspers in De Weg terug op haar werkzame leven. Alles wat we in dit nummer aangereikt krijgen, neem ik zelf ook mee. Ik neem namelijk afscheid van de redactie van dit tijdschrift; dit was mijn laatste nummer in die rol.