File: zorgaanzet.docTekst: Paul PeijnenburgNetto aantal woorden: 1511Van zorgen voor naar zorgen dátSamen met Clooser2 begeleidde De Zorggroep 500 medewerkers van de thuiszorgondersteuning naar de nieuwe manier van werken.Kwaliteitsslag Ondersteuning Thuis. Dat is de naam van het project waarin 500 voormalige thuiszorgmedewerkers van De Zorggroep, die recent in thuishulporganisatie Tzorg een nieuwe werkgever vonden, betekenis leerden geven aan het thema Van zorgen voor naar zorgen dát. Concreet hield dit in dat zij leerden de zelfredzaamheid van cliënten te bevorderen waardoor deze – bijvoorbeeld – langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Een onlangs gehouden enquête, leert dat het project – waarvoor de deelnemers een gemiddeld waarderingscijfer van 8,4overhadden – inmiddels vruchten afwerpt. Medewerkers weten niet alleen wat er van hen verwacht wordt in hun nieuwe rol, ze hebben er ook de benodigde competenties voor ontwikkeld. Bovendien weten ze de cliënt en diens netwerk meer dan voorheen te stimuleren om taken in het huishouden op te pakken. Daarnaast voelen ze zich sterker in het overleg hierover met hun cliënten en geven ze aan zich nuttiger te voelen in hun nieuwe rol. Visie‘Onze visie op dit project’, zo zegt Hugo Kuyper, projectdirecteur bij De Zorggroep, ‘is dat ook medewerkers in de huishoudelijke zorg, professionele zorgverleners zijn en niet alleen maar schoonmaakhulpen. Mensen ook met potentie en mogelijkheden. Ons idee was het om hen die te helpen ontwikkelen. Hierbij hebben we Clooser2 gevraagd om onze mensen te leren zich een aantal van die nieuwe bekwaamheden en vaardigheden eigen te maken.’ Het project startte in mei 2015 en werd in april 2016 afgerond. Aan het begin ontvingen de ruim duizend (toen nog) Zorggroep-medewerkers van de afdeling Ondersteuning Thuis een vragenlijst. Dit was een test waaruit bleek hoever ze al gevorderd waren in het traject van zorgen voor naar zorgen dát. Bij ongeveer een derde van de medewerkers bleek behalve een geringe bereidwilligheid om nieuwe invulling aan hun vak te geven, een behoorlijk grote afstand te bestaan tussen hun bekwaamheden en de gevraagde manier van werken. Van deze medewerkers nam De Zorggroep in goed onderling overleg afscheid. Vervolgens zijn vijfhonderd medewerkers uit de overige groep begonnen aan de workshops, en de coachingsgesprekken. Drie workshops, geïnspireerd op de Golden Circle van Simon Sinek*, behandelden achtereenvolgens de thema’s: why?, how? en what?. In de eerste workshop, die het ‘waarom?’ van de nieuwe werkwijze behandelde, leerden de deelnemers elkaar aanspreken, zichzelf uitspreken en afspreken. De tweede workshop behandelde het ‘hoe?’. Hierin leerden de deelnemers hoe ze voor elke cliënt tot één gezamenlijk plan konden komen. In de derde workshop kwam het ‘wat?’ aan bod. Hierin leerden de deelnemers ‘keukentafelgesprekken’ voeren met de cliënt en werden ze daadwerkelijk geschoold diens zelfredzaamheid te stimuleren. Tijdens de vijf persoonlijke gesprekken die de coaches met iedere deelnemer voerden, vond de fijnafstemming plaats en leerden zij het geleerde praktisch toepassen. Ingenomen met resultaatKuyper is zeer ingenomen met het resultaat: ‘De medewerkers hebben dankzij de workshops en coachingsgesprekken meer zelfbewustzijn en een hoger bewustzijn van wat er van hen verlangd wordt. Bovendien hebben we het idee dat ze hun werk beter uit kunnen voeren dan voorheen. Ook voelen ze zich minder afhankelijk van hun leidinggevenden en zijn ze zelfstandiger in het organiseren en uitvoeren van hun werk. Overigens is de een daar wel wat verder in dan de ander. Sommige medewerkers zijn echt al in staat om samen met cliënten het gesprek aan te gaan: “Wat kunt u zelf, wat kunnen mensen om u heen en wat kan ik u daar bovenop nog aan ondersteuning bieden?” Anderen vinden het nog lastiger om dat gesprek te voeren. Maar eigenlijk doet iedereen wel pogingen en maakt stappen op dat pad.’Kuypers woorden worden bevestigd door een medewerker Marion Vullings: ‘Sinds ik dit opleidingstraject gevolgd heb, betrek ik mijn cliënten bij alles wat ik doe. Vraag hen ook altijd of ze mee willen helpen. In de dagelijkse praktijk merk ik dat ze daar erg positief tegenover staan en er ook vrolijk van worden. Soms vraag ik een cliënt om voor sommige karweitjes een familielid of andere bekende te vragen. Op die manier probeer ik de zelfredzaamheid van cliënten te stimuleren.’Vernieuwend projectKwaliteitsslag Ondersteuning Thuis staat te boek als een vernieuwend project in de zorg. Waarom eigenlijk? Kuyper hoeft niet lang na te denken: ‘Door de manier waarop de trainingen gekoppeld waren aan een heel bijzondere, door Clooser2 ontwikkelde applicatie; het dashboard. Hierop konden alle betrokkenen in het project, zowel medewerkers, coaches, trainers, teamleiders als projectmanager en bestuurder, met elkaar communiceren en tegelijkertijd hun persoonlijke als de projectvoortgang volgen. Deze werkwijze maakte het voor iedereen eenvoudig om samen te werken aan het gezamenlijke doel. Hierdoor was het project heel strak georganiseerd. Daar hadden de medewerkers aanvankelijk best moeite mee. Maar toen men eenmaal over die eerste onwennigheid - en bij sommigen irritatie - heen was, gaf dat wel heel veel rust en duidelijkheid. En ook houvast.’Zoals elders in het verhaal al aangegeven nam Tzorg begin dit jaar de thuiszorghulpen van De Zorggroep over. In dat licht bezien lijkt het opmerkelijk dat de projectdeelnemers de rust en ruimte hebben gevonden om het opleidingstraject succesvol af te ronden. Volgens Kuyper is dit minder verrassend dan het lijkt: ‘De Zorggroep is zich jaren geleden al gaan richten op complexe ouderenzorg. Heeft toen ook al gezegd dat hulp bij de huishouding daarvan geen onderdeel zal zijn. Dat hebben we ook altijd naar onze medewerkers gecommuniceerd. Zij wisten ook toen ze aan project Kwaliteitsslag Ondersteuning Thuis begonnen, dat hun toekomst bij ons onzeker zou zijn. Wel heeft hun deelname aan dit project de mogelijkheden vergroot om hun werk ook bij een andere organisatie te kunnen uitvoeren. Dus toen wij konden meedelen dat wij onze activiteiten zouden gaan overdragen aan Tzorg, was dat voor onze medewerkers geen verrassing. Zij deden dit traject toch al voor hun eigen toekomst dus daarom konden zij ook gewoon door blijven gaan. Uiteraard was Tzorg heel enthousiast over deze slag die we gemaakt hadden en hebben zij onze voormalige medewerkers met open armen ontvangen.’Hoe kijkt Kuyper terug op de samenwerking met Clooser2? De projectdirecteur hoeft ook dit keer niet lang na te denken over zijn antwoord: ‘Ze zijn heel belangrijk geweest in dit traject. Niet alleen heeft het bureau ons geholpen om deze cursus op te zetten en daar nader invulling aan te geven. Ook heeft het ons geholpen met het bouwen van een hartstikke handige applicatie waardoor zowel medewerkers, als leidinggevenden als de bestuurder van de organisatie de voortgang van de resultaten konden monitoren. Vooral voor de medewerkers was dit erg prettig. Het verschafte ze een instrument waarmee ze konden zien hoe ze zich ontwikkelden. Maar met name ook in het vinden van aansluiting bij de medewerkers en hen motiveren om het traject in te gaan en bepaalde competenties verder te ontwikkelen. Dát hebben ze uitstekend opgepakt en ingevuld. Ik denk dat ook een succesfactor is geweest dat Clooser2 heel snel de samenwerking met ons gezocht heeft. Hierdoor is dit project ook echt geworden wat wij ervan verwachtten en wat wij wilden. Aan de voorkant heel veel energie steken in de organisatie van het geheel, waardoor je als je in de uitvoering bent aangekomen, relatief weinig verrassingen tegenkomt en er dus rust is om je op de inhoud te kunnen richten. En bovenal rust om het op een goede manier uit te voeren.’De cliënt aan het woordMevrouw Verrijth uit Sevenum heeft inmiddels kennis leren maken met het nieuwe werken. Ze zegt er het volgende over: ‘Ik vind het toch wel heel belangrijk dat ik over de zorg om mij heen zelf ook nog wat te zeggen heb. Als ik alles wat er met mij en in huis moet gebeuren helemaal aan anderen over zou moeten laten, zou ik toch wel heel erg vinden. Een beetje erbij blijven, dat vind ik heel belangrijk. Maar daar heb ik soms wel wat extra hulp bij nodig. En dat vraag ik mijn kinderen. Zolang dat mogelijk is heb ik ook nog een klein beetje te vertellen. Ondanks dat ik de leeftijd heb, ben ik blij dat ik een heleboel dingen ook zelf nog mag doen.’Directeur Karien Cloostermans over werkwijze Clooser2 ‘Van zorgen voor naar zorgen dat, betekent voor de medewerkers dat ze bij de uitvoering van hun werk leren om te denken vanuit de mogelijkheden van de cliënt en zijn netwerk. In drie workshops gericht op het why, how en what van de nieuwe wereld, en vijf persoonlijke coachingsgesprekken leren zij die nieuwe houding toepassen in praktijk. Flexibiliteit, reflectie en voortdurende afstemming zijn essentiële ingrediënten om te functioneren in de nieuwe wereld. Clooser2 heeft hiervoor een applicatie op maat gemaakt. Hiermee is het volledige projectproces voor iedere betrokkene georganiseerd en vastgelegd. Real time planning, dossiervorming, attentiedossiers; alle informatievoorziening en communicatie verloopt uitsluitend via deze applicatie en vaste communicatielijnen. Doordat het niet nodig is om onderling te appen, mailen of bellen, blijft iedereen gefocust op waar het om draait. Dat brengt rust en duidelijkheid zodat er meer ruimte is voor ontwikkeling en minder behoefte om te piekeren of mopperen. Anders gezegd, brengt deze applicatie eigenaarschap in praktijk ’
